Projecten
De laatste jaren en vooral sedert het Fonds de Koning Boudewijnstichting vervoegde zijn talrijke projecten verwezenlijkt. Zij werden gefinancierd door openbare subsidies en/of het Fonds Vrienden van de Onze-Lieve-Vrouw-ter-Zavelkerk.
Uw gift hoe bescheiden ook kan hier het verschil uitmaken en wordt met grote erkentelijkheid ontvangen.
Geplande projecten
Vervanging van het huidig traliewerk van de tuinen rondom de kerk door een smeedijzeren omheining op een stenen fundering. Een nieuwe tuinbeplanting die herinneren aan de beroemde Brussels millefleurtapijtwerken uit het tijdperk van de bouw van de kerk en het kleurenspel van de glasramen.
Een gedetailleerde historische studie werd besteld door het Fonds van de Vrienden aan Mevrouw Anne-Marie Sauvat, landschaps- en tuinarchitect. Op basis van de conclusies werkte zij een planmatig project uit en diende daarna hiervoor en bouwvergunning in. Deze werd toegekend. Het totaal van de 47.000 € onkosten hiervoor waren ten laste van het Fonds. Daar het uitvoeren van het project haar middelen duidelijk overtreft heeft het Fonds het dossier aan de Stad Brussel doorgegeven om dit verder uit te werken.
Stand van zaken : de bouwvergunning is reeds ontvangen. Het project is doorgegeven aan de Stad Brussel. Financiering wordt gezocht.
Lopende projecten
Reeds verwezenlijkte projecten
Verlichting van het grafmonument van Flaminio Garnier
Dit voorbeeld van de Italiaanse Renaissance uit marmer en albast is thans prachtig verlicht. Flaminio Garnier speelde een vooraanstaande rol in de dienst van de hertog van Parma.
Datum : 2024
Restauratie van de “Aankondiging van de Heer”, paneel van een anoniem uit de 16e eeuw
De auteur van dit prachtige schilderij is nog steeds niet geïdentificeerd. De restauratie, volledig betaald door het Fonds van de Vrienden van de Kerk, werd uitgevoerd door mevrouw Sophie Mortier. De nieuwe locatie van het kunstwerk en de verlichting trekt de aandacht van allen.
Datum : 2024
Restauratie van de Sint-Ursulakapel en oprichting van een museum in de aanpalende sacristie
In de aanpalende sacristie werd een klein museum ingericht die de geschiedenis van de kerk en van de wijk die errond groeide. Verschillende families hebben hier door de eeuwen heen een belangrijke rol gespeeld: de Habsburgers, de la Tour et Tassis, d’Arenberg, de Brouchoven, d’Ursel…
Datum: 2023
Restauratie van het marmeren portaal van de Sint-Marculfkapel
Datum: 2023
Aanbrengen van QR-codes bij de belangrijkste kunstwerken in de kerk
Datum: 2023
Herstel van de marmeren trappen naar het koor en plaatsen van een nieuw tapijt
Het bestaande tapijt was sterk versleten. Het nieuwe overdekt gans de vloer en is beter in harmonie met de muurschilderingen. Het logo herinnert aan de legende van het transport per vissersboot van het miraculeuze beeld van Onze Lieve Vrouw naar Brussel, oorsprong van deze kerk.
Datum: 2022
Restauratie drieluik van Michiel Coxcie : Verrijzenis van Christus en schenkersportretten
Na twee jaar onderzoek en restauraties aan het KIK kwam de triptiek in een prachtige staat terug. Het budget van bijna 200.000 € werd volledig gesubsidieerd door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en een donatie van het Baillet Latour fonds. Het Fonds van de Vrienden betaalde voor het verhuis en fixatie voor een waarde van 7.000 €.
Datum: 2022
Gedeeltelijke restauratie van het koororgel
Orgelbouwer Rudi Jacques heeft dit verwezenlijkt. Het orgel heeft een ander vocaal karakter dan de grote orgels achteraan in de kerk. Ze worden beiden bespeeld bij elke zondagmis of sommige concerten. De restauratie door orgelbouwer Pieter Vanhaecke was ten laste van het Fonds van de Vrienden van de kerk (3800 €).
Datum: 2021
Restauratie van het paneel met O.L.V. ten hemelopneming met vier leden van het Groot Serment van de kruisboogschutter
Dit werk is een bestelling door vier hoogwaardigheidsbekleders van het Groot Serment van de kruisboogschutters van de Zavel die hier afgebeeld zijn met achter elk telkens hun patroonheilige. Hun naam staat ook op de lijst vermeld. De restauratie in het atelier van de heer Romazzotti die samenwerkt met Mevrouw Sophie Mortier maakte dat dit paneel de glans van destijds terugvond. Het Fonds van de Vrienden nam de restauratie (32.000 €) voor haar rekening maar de Regio Brussel-Hoofdstad verleende een substantiële subsidie. De restaurateurs en de heer Joost Vander Auwera, conservator van de sectie Vlaamse schilderkunst van de XVIIe en XVIIIe eeuw van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België gaven een geïllustreerde voordacht in de kerk voor de schenkers.
Datum: 2021
Verlichting van het beeld van de H. Jozef met Kind Jezus en aanpalend altaar
Dit prachtig XVIIde -eeuws marmeren beeld staat in een vrij donkere hoek van de kerk. Door een aangepaste verlichting gefinancierd door het Fonds is het thans in ere hersteld. De identificatie van de kunstenaar is gepland.
Datum: 2021
Verlichting van de vier grote glasramen in het koor om de hinderlijke schaduw van de kapellen te vermijden.
Deze vier glasramen herinneren aan de aanwezigheid en rol in deze kerk van de Ridderorde van het Heilig Graf van Jeruzalem, de broederschappen van de Heilige Hubertus en de Heilige Wivina. De koepels van de aanpalen kapellen wederzijds van het koor wierpen een permanente schaduw op onderste helft van deze glasramen. Het Fonds betaalde voor de spots aan de buitenkant te plaatsen.
Datum: 2020
Verlichting van het transi-monument van Claude Bouton
Het Fonds betaalde voor de spots aan de buitenkant te plaatsen. Deze grafsteen is van Claude Bouton, kamerheer van Keizer Karel, en zijn echtgenote geboren Lannoy. Onderaan ziet men verzen die Bouton zelf dichtte en vaak aan de landvoogdes Margaretha van Oostenrijk toestuurde. De verlichting door het Fonds gefinancierd laat thans toe dit geheel te bewonderen.
Datum: 2020
Bewaring en verlichting in de dwarsbeuk van de XVIIde eeuwse boot met het Mariabeeld
Deze boot is het symbool van de OLV ter Zavel legende. Het verkeerde in vrij slechte staat en de polychromie verflagen moesten gefixeerd worden om de toekomst van dit werk te vrijwaren. Een speciale verlichting van dit deel van de dwarsbeuk trekt thans de aandacht van de bezoekers voor dit werk. De kosten van ongeveer 4.800 € werden door het Fonds van de Vrienden en een subsidie gedekt.
Datum: 2020
Verlichting van het koor en middenschip om de architectuur beter te bewonderen
Door het vernuftig plaatsen van de lichtpunten om de bezoeker niet te storen kon men de architectuur, de beelden van de Apostelen en het gewelf in het licht stellen.
Datum: 2017
Restauratie van het schilderij Onze Lieve Vrouw met Kind en de kleine Johannes de Doper van Abraham Janssen
Dit schilderwerk oorspronkelijk op paneel werd overgebracht op doek. Het is gerestaureerd in het atelier van Mevrouw Sophie Mortier. Infrarood fotografisch onderzoek alsook een stratigrafische analyse van de verflagen zijn uitgevoerd. Doctor Joost Vander Auwera, conservator aan de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten heeft het werk kunnen toeschrijven aan Abraham Janssen. Het grafschrift dat hoogstaande dienaars van het huis Barbançon dankt wijst erop dat een Prinses van Arenberg de schenkster was. Het Fonds van de Vrienden nam de totale kost van 10.000 € inclusief de analyses voor haar rekening.
Datum: 2017
Verlichting naar buiten toe van de glasramen voor de tevredenheid van de voorbijgangers
Er bestond een verlichting door de Stad Brussel geïnstalleerd maar het vertoonde na een veertigtal jaren heel wat mankementen. Het werd helemaal vervangen door led spots die voorbijgangers toelaat s ’avonds de pracht van de glasramen te bewonderen. De firma Aelec voerde deze net zoals alle andere verlichtingswerken in de kerk uit (zie hierboven “verlichting glasramen”) voor een totaal van ongeveer 70.000 €.
Datum: 2017
Restauratie van de XVde -eeuwse muurschilderingen en zwikken in het koor
De bouw van de kerk begon in 1400 met het koor. De muurschilderingen waren nog nauwelijks leesbaar want de laatste restauratie dateerde van meer dan honderd jaar geleden. In 2013 deed het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK) eerst een proefrestauratie van de muurschilderingen en zwikken. Deze laatste zijn een waar middeleeuws stripverhaal. De kosten (140.000 €) van de twee jaar durende restauratie werden gedragen door een zeer vrijgevige anonieme mecenas en subsidies van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Datum: 2015 – 2017
Verlichting van de Sint Marculfkapel
Een onrechtstreekse verlichting met een warmte aangepast aan de vergulde barokelementen werd door de firma Aelec geïnstalleerd. Het Fonds nam de onkosten voor haar rekening.
Datum: 2013
Restauratie en herplaatsen van het antependium uit de XVIIde eeuw
Na een grondige studie en restauratie door de specialisten van het KIK kon dit uitzonderlijk antependium, geweven uit goud en zilverdraad op een voering van linnen, zijn oorspronkelijke plaats terugvinden. Wellicht was het een schenking van Aartshertogin Isabella, onze landvoogdes die de kerk aan de Zavel onder haar bescherming nam. Het budget van 9.300 € werd gefinancierd door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en het Fonds van de Vrienden die toen de Koning Boudewijnstichting nog niet had vervoegd.
Datum: 2011